Misschien wil je meer met creativiteit doen, maar kom je er niet toe. Ik betrap mezelf daar vaak genoeg op. Als ik eenmaal bezig ben met tekenen, schilderen, dichten of een collage maken, dan vergeet ik de tijd en geniet ik er ontzettend van. Je ertoe zetten, is echter niet altijd zo makkelijk. Vandaar dat ik vandaag de mindsets en wat kleine oefeningen wil delen die hierbij kunnen helpen.
Mindsets:
Met name als je worstelt met gedachten als: 'ik kan niet tekenen' of 'ik ben niet creatief', kan het helpen om je wat algemene mindsets eigen te maken. Hierbij vond ik het boek van
Deborah Putnoi - The drawing mind, Silence your inner critic and release your creative spirit, een hele fijne hulp. Het staat vol prachtige tekeningen en mooie opdrachten en helpt om minder kritisch aan de slag te gaan.
Deborah Putnoi geeft een aantal regels aan die helpen bij het tekenen (samengevat en vrij vertaald naar het Nederlands)
1. Zeg niet dat je niet kan tekenen. Als je een lijn op papier kan zetten, kan je tekenen. Tekenen kan eng of nieuw zijn, maar iedereen kan het.
2. Vertrouw jezelf. Geloof in jezelf, dit geldt voor tekenen en voor al het anderen in het leven. Een deel van jou weet wat je moet doen en daar mag je op vertrouwen. Vertrouw de manier waarop je lijnen op papier zet, vertrouw op je aangeboren 'drawing mind'.
3. Er is geen goede of foute manier van tekenen. Je kan geen 'foute' tekening maken. We tekenen allemaal verschillend, dat is de kracht van tekenen. We hebben onze eigen visie en onze eigen manier van het uiten van die visie.
4. Hou vol en probeer. Ga op avontuur en probeer verschillende technieken uit. Misschien voelt het eerst onwennig, maar je leert enkel door te oefenen en te proberen.
5. Er bestaan geen fouten. Maak je geen zorgen over het maken van fouten. Fouten bestaan niet bij tekenen. Kijk waar je een 'mistake' in kunt veranderen, probeer wat nieuws en zie het als een onverwacht pad wat je kan volgen.
Bij deze helpt regel 4 mij altijd, blijf doorgaan en probeer. Ik heb meerdere bladzijdes in mijn artjournal gemaakt waar ik ben begonnen en de uitkomst absoluut verschikkelijk vond. Mijn taktiek: lagen toe blijven voegen (bijvoorbeeld knipsels of lagen verf) en doorgaan met het proces. Soms komen er dan de mooiste dingen uit! De gedachte dat de doeken van veel beroemde kunstenaars onder de oppervlakte ook hele andere schetsen en portretten bevatten, geeft me daarbij rust. Zij hadden deze worsteling ook!
6. Wees niet kritisch. Het vergt moed om te tekenen en je ideeën op papier te zetten. Wees respectvol naar andermans werk en proces. En niet te vergeten: respecteer je eigen werk ook. Probeer het oordeel te laten gaan en zie het tekenen als een proces, een ontdekking van wat zich aan het ontvouwen is.
7. Neem risico's en experimenteer. Tekenen is een proces waarbij de artiest risico's zal moeten nemen, ongewone wegen moet bewandelen en moet experimenteren met de materialen. Hou je potlood op een andere manier vast, gebruik materiaal wat je normaal niet gebruikt, verfrommel je papier en teken er vervolgens op. Wees niet bang en kijk waar het proces je heen leidt.
8. Heb plezier.
Als je deze basisregels aanhoudt, is het tijd om te beginnen. Maar hoe kom je in de flow?
Zelfs al weet ik dat ik zoveel plezier heb als ik eenmaal bezig ben, het blijft lastig om die eerste stap te zetten. Waarom vermijdt je iets, wat zo goed voelt als je eenmaal begonnen bent? Op een
website over 'creative wellbeing workshops' las ik hierover. Daarop werd aangegeven dat het helpt om eerst op te warmen, zodat je 'in de flow' kan komen. Als mens verkiezen we vaak 'tv kijken of uren passief zitten' boven meer belonende activiteiten. Om deze passieve neiging te overwinnen, hebben we creatieve gewoontes nodig. Simpele gestructureerde rituelen kunnen helpen om van inactiviteit naar activiteit te verschuiven. Hierbij kan het helpen om niet teveel nadruk te leggen op het eindresultaat (zie bovenstaande mindsets), maar je op een speelse manier te richten op het proces.
Een paar simpele 'warm-ups' die je kan proberen:
- Leg wat kleine klodders verf (verschillende kleuren) verspreid over het papier en spreid deze uit met behulp van een pasje (bijv. een onbelangrijke kortingspas, niet meteen je credit card gebruiken!) om een achtergrond te maken. Maak af door er bijvoorbeeld een een herhalend patroon overheen te tekenen of een mooie quote op te stempelen.
- Zit je ergens mee? Schrijf drie/vijf/tien minuten ononderbroken je gedachten op. Stop niet met schrijven, herhaal desnoods het laatste woord totdat er een nieuwe gedachte volgt. Verscheur het papier en plak het in een nieuwe volgorde op.
- Neem een stuk klei en maak 10 verschillende figuurtjes in drie minuten, waarbij je de klei steeds snel transformeert van de ene vorm naar de andere.
- Kies 10 verschillende knipsels uit die je aanspreken, maak er een collage van en probeer de knipsels aan elkaar te verbinden met een quote of zelfverzonnen verhaal.
- Vind een kleurplaat, zorg dat je de kleurplaat in drievoud hebt en kleur het drie maal anders in, bijvoorbeeld met verschillend materiaal of met verschillende kleuren.
- Zet de timer op 1 minuut en maak een tekening binnen de tijd zonder je potlood van het papier te halen.
- Maak een aantal simpel achtergronden met verf. Experimenteer met kleur, verschillende materialen, verfkwasten of streken. Knip of scheur de bladzijdes tenslotte in stukken en creëer met de verschillende stukken een nieuw geheel.
- Maak een 'op zijn kop'-tekening.
- Teken je huisdier zonder naar het papier te kijken.
Het helpt dus om creatieve gewoontes aan te leren. Hier hebben we soms wat hulp bij nodig. Voor inspiratie hoe je dit kunt aanpakken, heb ik het boek
'Art before breakfast' van Danny Gregory gekocht. Ook online zijn initiatieven te vinden die je hierbij een steuntje in de rug kunnen bieden:
Oktober staat ook wel bekend als '
Inktober'. De uitdaging is om iedere dag van oktober een tekening te maken. Op social media kan je inspiratie vinden onder #inktober. Er zijn alvast wat thema's bedacht die kunnen helpen als je niet weet waar je moet beginnen:
Misschien heb je ook wel eens gehoord van
The 100 day Project. Dit is specifiek bedacht om je een creatieve gewoonte eigen te laten maken. Je bedenkt een creatief project en besluit dit 100 dagen iedere dag te doen. Kies een startdatum en een einddatum (100 dagen later). Breng je goede voornemen in de praktijk en creëer 100 dagen lang (waarbij met name de ochtend een goed moment blijkt te zijn).
Tenslotte heeft Amy Maricle van
Mindful Art Studio een Small Creative Acts Challenge opgesteld voor de maand oktober, met een aantal ideeën die je gedurende deze maand als leidraad kan gebruiken:
